تاثیر روابط اسرائیل و جمهوری آذربایجان بر امنیت ملی ایران

اسرائیل به عنوان دشمن استراتژیک ایران دارای حرکت خزنده در آذربایجان می‌باشد. برهمین اساس هرگونه اقدام اقتصادی اسرائیل در آذربایجان به معنی بستن منفذ حضور ایران در این کشور می‌باشد. چراکه ایران در زمینة صنعت نفت ( به علت تک محصولی بودن) یا امور کشاورزی در موقعیت برتری نسبت به آذربایجان قرار دارد، هم‌چنین قراراداد اپراتور تلفن همراه که از این طریق امکان شنود مکالمات امنیتی مناطق شمالی وجود دارد، باعث تضعیف امنیت ملی ایرن می‌شود.

 

 

 

    از بعد سیاسی می‌توان اشاره کرد که روابط دو کشور باعث تحدید نفوذ ایران در جمهوری‌آذربایجان از طریق واگرا نشان دادن هنجارهای آن‌ها باهم شده است؛ سیاست دست‌های کوتاه آمریکا در همین راستا می‌باشد، تقویت عوامل واگرا در روابط ایران و آذربایجان از طریق تقویت روابط کشورهای مخالف ایران با آذربایجان، ارتقای همکاری‌های سیاسی دو کشور در زمینة حرکت‌های تروریستی و بنیادگرایی اسلامی، از دیگر تهدیدات این رابطه می‌باشد. نکته‌ای که باید اشاره کرد اسرائیل ایران را به عنوان کشوری بنیاد‌گرا و تروریسم‌پرور می‌داند. با کمک‌‌های اسرائیل خط لولة انرژی باکو- جیهان- تفلیس تقویت شد که این به مقولة گرفتن فرصتی از ایران می‌باشد.

 

 

 

 

    از بعد نظامی تأثیر این همکاری‌ها به تقویت حضور نیروهای ناتو در منطقة قفقاز و ائتلاف و اتحاد کشورهای غربی و اسرائیل با آذربایجان و کاهش نفوذ ایران در این کشور شده است، اسرائیل با با ایجاد پایگاه‌های شنود در آذربایجان به تقویت توان اطلاعاتی و امنیتی خود در زمینة ایران و تضعیف توان اطلاعاتی ایران اقدام نمود است. افزایش حضور کارشناسان نظامی اسرائیل در منطقة قفقاز از دیگر تهدیدات می‌باشد، چراکه با توجه به دشمنی استراتژیک با ایران و وجود مشکلات بسیار میان ایران و جمهوری آذربایجان هرگونه تقویت نظامی در صورت وقوع درگیری مایبن طرفین به زیان امنیت نظامی و سیاسی ایران است، خرید زمین‌هایی در نزدیکی مرزهای ایران، ایجاد پایگاه‌های نظامی توسط این کشور در آذربایجان، احداث کارخانه‌های تسلیحاتی از دیگر اقداماتی است که باعث تضعیف چهرة هژمونیک ایران شده است.

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

فصل 1 : کلیات
1-1 بیان مسئله         1
2-1 ضرورت و اهمیت موضوع     2
3-1 ادبیات پژوهش         3
4-1 هدف پژوهش    4
5-1 پرسش اصلی       4
6-1 فرضیۀ اصلی       4
7-1 تعریف عملیاتی متغیرها       4
8-1 مفاهیم اصلی      5
1-8-1 امنیت       5
2-8-1 منافع ملی       5
3-8-1 هویت        5
4-8-1 ژئوپولیتیک     6
5-8-1 امنیت سیاسی       6
6-8-1 امنیت اقتصادی     7
7-8-1 امنیت نظامی         7
9-1 روش جمع آوری داده ها     8
10-1 روش تحقیق         8
11-1 سازمان دهی پژوهش       9

 

 

فصل 2: چارچوب نظری 
1-2 مقدمه      12
2-2 مفهوم امنیت       12
3-2 ابعاد امنیت    14
4-2 تحول مفهوم امنیت        15
5-2 نظریة رئالیسم    16
6-2 نئورئالیسم     17
1-6-2 گزاره های نئو رئالیستی   19
2-6-2 مفاهیم کلیدی نئورئالیسم           20
1-2-6-2 موازنة قوا         20
2-2-6-2 دستاورد نسبی      20
3-2-6-2 ضرورت هژمون   21
7-2 نئورئالیسم تدافعی       21
1-7-2 مجاورت      22
2-7-2 قدرت تهاجمی       22
3-7-2 نیات تهاجمی        23
8-2 مهم‌ترین مفروضات نئورئالیسم تدافعی         23
1-8-2 معظلة امنیت      23
2-8-2 ساختار ظریف قدرت           23
3-8-2 برداشت‌های ذهنی رهبران       23
4-8-2 عرصه سیاست داخلی       23
9-2 امنیت در سطح منطقه‌ای          24
10-2 جمع بندی    25

 

 

فصل 3 :موقعیت اقتصادی و سیاسی اسرائیل و جمهوری آذربایجان

1-3 مقدمه       28
2-3 موقعیت ژئوپولیتیک جمهوری آذربایجان    28
3-3 موقعیت اقتصادی جمهوری‌آذربایجان   30
4-3 سرمایه‌های خارجی        33
5-3 اولویت‌های سیاست خارجی       34
6-3 مختصات کشور اسراییل       34
7-3 اقتصاد    35
8-3 نیروهای مسلح     36

9-3 بررسی اهداف حضور  سیاسی و اقتصادی اسراییل در جمهوری آذربایجان   37

1-9-3 عامل اقتصادی  38
2-9-3 اقدامات اقتصادی اسرائیل در جمهوری آذربایجان   40
3-9-3 دلایل حضور اسرائیل در آذربایجان از بعد سیاسی  42
4-9-3 ابزارهای گسترش نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان             43
5-9-3 ابزارهای اسرائیل در آذربایجان         43

6-9- 3 اهداف آذربایجان از گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با اسرائیل      45

10- 3 جمع بندی   48

 

 

فصل4: مناسبات امنیتی – نظامی اسرائیل وجمهوری آذربایجان
1-4 مقدمه        51
2-4 اصول و مبانی سیاست خارجی اسرائیل      51
3-4 دکترین نظامی- استراتژیک جمهوری آذربایجان    53
4-4 همکاری های امنیتی-نظامی اسرائیل و جمهوری آذربایجان           55
5-4 اهداف استراتژیک جمهوری آذربایجان از ایجاد رابطه با اسرائیل          57
6-4 اهداف امنیتی طرفی            58
جمع بندی   60

 

 

 

فصل5: تاثیر همکاری های سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اسرائیل و آذربایجان بر امنیت ملی ایران

1-5 مقدمه   65
2-5 ابعاد امنیت ملی ایران        69
3-5 امنیت ملی        69
4-5 تاثیر همکاری های اسرائیل و آذربایجان بر امنیت اقتصادی ایران      70
5-5 تاثیر همکاری های اسرائیل و آذربایجان بر امنیت سیاسی ایران        74
6-5 تاثیر همکاری های اسرائیل و آذربایجان بر امنیت نظامی ایران          77
7-5 جمع بندی       84
نتیجه گیری       86
منابع     94